به منظور تعیین شیوع سوءتغذیه در سالمندان و به دنبال آن مداخله مناسب تغذیه ای و نیز برنامه ریزی موثر در زمینه تغذیه سالمندان لازم است وضعیت تغذیه سالمندان مورد ارزیابی قرار بگیرد.در این راستا ابزار های ارزیابی وضعیت تغذیه ای متعددي برای سالمندان موجود است :
· Nahid Aدر سال 2002 در مقاله اي ابزار هاي مختلفي را معرفي نموده است كه از آن جمله ارزیابی اولیه تغذیه ای ( nutrition screening initiative - NSI ) مي باشد كه از چک لیست DETERMINE استفاده کرده و بر بیماری , مشکلات مربوط به خوردن ( eating problem ) , مشکلات مربوط به از دست دادن دندان ها و جویدن , مشکلات اقتصادی , کاهش تماس های اجتمایی , دارو های متعدد , کاهش یا افزایش وزن , نیاز به کمک برای انجام کار های روزانه و سالمندان با سن خیلی بالا تمرکز کرده است . هر کدام از حالت های فوق نمایانگر ریسک فاکتورهای معمول برای سوءتغذیه بوده و با توجه به اهمیت آنها اسکور بندی شده اند . امتیاز 6 و بیشتر , خطر بالای سوءتغذیه و نیاز به ارزیابی بیشتر را پیشنهاد می کند . (امتیاز بالاتر نمایانگر شرایط بدتر است).
ابزار دیگر INA ( INSTANT NUTRITIONAL ASSESSMENT ) می باشد که یکی از ساده ترین ابزار های غربالگری می باشد . این ابزار دارای 3 پارامتر است : شمارش لنفوسیتی , البومین و تغییرات وزن در یک واحد زمانی . به منظور سهولت یاد آوری این پارامتر ها اغلب به آنها به عنوان LAW اشاه می شود .
ابزار دیگر MNA ( Mini Nutritional Assessment ) می باشد که برای ارزیابی وضعیت تغذیه ای در سالمندان استفاده می شود .MNA شامل 18 ایتم می باشد که در کمتر از 15 دقیقه قابل انجام است . این ابزار شامل ارزیابی سلامت عمومی ( سوالات شامل شیوه زندگی , حرکت و دارو ها ) , یک ارزیابی رژیمی ( سوالات در مورد نوع و تعداد وعده ها ) , اندازه گیری های آنتروپومتری و یک ارزیابی شخصی از خویش توسط بیمار می باشد. نتایج بدست آمده از MNA بیمار را در یکی از 3 دسته خوب تغذیه شده , در معرض خطر سوءتغذیه و یا مبتلا به سوءتغذیه قرار می دهد .
ابزار دیگر SCALES می باشد که برای بیماران سرپایی استفاده می شود . این ابزار به خاطر سادگی و اسانی استفاده مفید می باشد . ( جدول 3 ) . همچنین از نظر استفاده از پارامتر کلسترول و تاکیید بر افسسردگی به عنوان یک ریسک فاکتور برای سوئتغذیه و مرگ با سایر ابزار های غربالگری تفاوت دارد . این ابزار همچنین شامل ارزیابی سرم آلبومین , از دست دادن وزن , مشکلات مربوط به خوردن و توانایی سالمند برای رفتن به مغازه و اماده سازی غذا می باشد . امتیاز 3 و بیشتر نمایانگر خطر سوءتغذیه می باشد .
ابزارديگر RAI ( Resident Assessment Instrument ) مي باشد . بر طبق این ابزار سوءتغذیه پروتئین انرژی با این واقعیت که 25 % از غذای سالمند در بشقاب باقی بماند مشخص می ردد. باقی ماندن 25% از غذا یک علامت خوب از دریافت ناکافی می باشد . در این روش یک مشاهده ساده , شاخص مفیدی از خطر تغذیه ای می باشد. (1)
· James f در سال 2004. در مقاله اي عنوان نمود MNA يكي از بهترين ابزارها مي باشد که برای تعیین سالمندان در معرض خطر سوءتغذیه به کار می رود . MNA یک ابزار بالینی است که از دو قسمت تشکیل شده است : غربالگری و ارزیابی . امتیاز 11 و کمتر در قسمت غربالگری نشان دهنده یک مشکل بوده و نیاز به تکمیل قسمت ارزیابی دارد . امتیاز ارزیابی به امتیاز غربالگری اضافه می شود . اگر امتیاز توتال بین 17 و 23.5 بود خطر سوءتغذیه وجود دارد , در حالیکه امتیاز کمتر از 17 نشان دهنده وجود سوء تغذیه است .(2)
منابع:
1-Azad N .Nutrition in the elderly.The canadian journal of Diagnosis/ Vol 21 No 6 March 2002